We hebben de held van deze dag niet gezien. Jammer misschien, maar is het niet zo dat ware helden zich bescheiden opstellen en liever niet met hun heldendom te koop lopen? Onze held heeft zijn naam ook niet echt mee. Die doet eerder denken aan een ondergeschikt schepsel. Niet aan grootste daden. Toch gaat de Modderkruiper (of Modderaal), in een grote en een kleine versie beschikbaar, ervoor zorgen dat het nog volop in wording zijnde natuurgebied De Langstraat van Staatsbosbeheer een pareltje wordt. Het oude slagenlandschap tussen Waalwijk, Sprang en Waspik ondergaat een metamorfose.

Veel schot zit er momenteel niet in, legt gids Piet de Jong van IVN De Waerdman-De Langstraat uit. Volgens hem ‘gebeurt er momenteel helemaal niks’. Frustratie klinkt in zijn stem terwijl hij met ons door het fascinerende landschap wandelt. Boeren en natuurbeschermers zijn het niet altijd eens, schetst hij. Er zijn heel veel partijen en instanties bij betrokken en ook geld ligt niet voor het oprapen, schetst hij.

Maar de Modderkruiper heeft meer geduld dan Piet. Ergens diep in de modder van de sloten in het slagenlandschap wacht hij op de ‘dag die je wist dat zou komen’. De dag ergens in de toekomst waarop wellicht onze koning of koningin naar de parkeerplaats langs het Halvezolenpad komt waar we onze wandeling starten. De dag dat het project van Staatsbosbeheer klaar is en zo veel mogelijk oude landbouwpercelen zijn teruggegeven aan de natuur. Een gebied waard om door een koning te worden geopend.

Piet laat ons zien wat de bedoeling is. Aan de ene kant van de dijk waar we over lopen is de grond tussen de vele slootjes afgegraven tot op het witte zand. Daar bloeien nu tal van bijzondere planten, waaronder zelfs orchideeën. En als je met een emmer door de modder in de sloten gaat, komen er tientallen Modderkruipers mee. Aan de andere kant van de dijk is de grond nog in handen van de boeren; kleine perceeltjes, soms natte weide, dan weer voor maïs. Die grond is meters hoger dan de nieuwe natuur waar de Modderkruiper over waakt.

De Langstraat, zoals dit slagenlandschap onder de vlag van Staatsbosbeheer heet, valt onder de Europese Natura 2000 regels. Dat betekent dat er een speciale bescherming voor geldt. En dat is te danken aan de Modderkruiper, een onooglijk maar zeer zeldzaam visje. De Modderkruiper is de troefkaart die de natuurbeschermers uitspelen om het slagenlandschap om te toveren in een paradijs voor flora en fauna. Want de Modderkruiper opent deuren die anders gesloten blijven en zet een slot op bedreigingen van het gebied.

We wandelen deze dag door een prachtig gebied, over natte winterpaden, langs een kasteeltje, tussen populieren, lindes en wilgen, gadegeslagen door paarden, schapen, krakeenden, kuifeenden, een eenzame torenvlak. Gids Piet vertelt dat ook de ijsvogel zich inmiddels thuis voelt in het gebied. In de Bonte Hoeve wachten snert, roggebrood met spek en een borrel. Ooit was dit gebied moeras, waardoor er veen ontstond en de turfwinning begon. Daarna kwamen de boeren, maar eigenlijk is dit gebied voor hen veel te nat. Maar dat geldt niet voor de Modderkruiper. Laat hem maar schuiven, dan komt het wel goed met dit veel te onbekende landschap zo vlak bij huis. Dan krijgt De Langstraat er iets bij om trots op te zijn en van te genieten.