Skip to main content

waalwijk.nl?

Het Wolluks gaat verdwijnen, zo heb ik mij laten verzekeren door een student die er zijn afstudeerscriptie over schreef. Of beter: hij onderzocht hoe het Wolluks de afgelopen pakweg honderd jaar is veranderd en of uit die veranderingen conclusies te trekken zijn. Dat deed hij door verschillende generaties dialectsprekers zinnen in het dialect voor te leggen met de vraag: hoe zou je dit in jouw dialect zeggen? Hoe zoude gij dè op oew eige munnier zegge?

Ik moest even denken over die laatste zin. Want: hoe zegde dè nou eigelijk in ut Wolluks? Het punt is: er is geen standaardregel. Dat is ook een kenmerk van dialecten in het algemeen. Ze vertonen veel variatie, soms is de uitspraak een paar kilometer verderop al anders. Maar die student stelde vast dat de uitspraak ook per generatie veranderd is.

Hij stelt dat er vier generaties terug nog een soort oer-Wolluks bestond; onaangetast door de moderne tijd en vooral nog niet door het Algemeen Beschaafd Nederlands. Naarmate de twintigste eeuw vorderde kreeg het Nederlands steeds meer invloed op het dialect. Omdat er nog geen globalisering maar al wel volop Hollandisering plaatsvond, werden dialecten geïnfecteerd met Nederlands. ‘Gij kwaamt’ werd zo bijvoorbeeld ‘gij kwaam’ en later zelfs ‘gij kwam’. Zo levert het Wolluks stukje bij beetje in.

Als dat zo verdergaat, en dat zal zo verdergaan, blijft er niet veel meer over. Misschien wat losse uitdrukkingen en woorden als ‘ochèrm’. Maar Wolluks kunnen we dat over pakweg vijftig jaar niet meer noemen.

Zonde? Natuurlijk. Aan de andere kant staat de tijd nooit stil en blijft niets hetzelfde. De lente die nu is losgebarsten herinnert mij daar altijd aan: de natuur barst uit zijn voegen. En zo is het ook met het leven en de geschiedenis. Daar kun je over treuren. Maar je kunt er beter op inspelen en er gebruik van maken.

Dus, wedden, over vijftig jaar heet deze website waalwijk.nl.

Joep Trommelen   10 mei 2016